DATA: | KATEGORIA: psychoterapia

Czym jest psychoterapia?

Warto zacząć od tego, czym właściwie jest psychoterapia. Jest to sposób leczenia, który opiera się na interakcji psychoterapeuty i pacjenta. Polega na stosowaniu w ramach relacji terapeutycznej określonych metod, które wynikają z teorii psychologicznej, badań naukowych oraz praktyki klinicznej. Mówiąc najogólniej, psychoterapia ma na celu pomoc osobom zmagającym się z różnymi problemami oraz wspierać dobrostan i zdrowie psychiczne.

Koszty psychoterapii

Nie ma sensu ukrywać oczywistych faktów: psychoterapia kosztuje. Pomijając przypadki, w których korzystamy z psychoterapii na NFZ (wówczas koszty pokrywa fundusz zdrowia), chcąc korzystać z usług psychoterapeuty, musimy wyłożyć na to konkretne pieniądze. Koszty za sesję bywają różne, ponieważ każdy ośrodek lub psychoterapeuta ustalają własny cennik. Przeważnie jednak koszt ten mieści się w granicach od 100 do 200 zł.

Dla jednych wydawać się to może dużo, dla innych niewiele, jednak trzeba brać również pod uwagę, że uczestnicząc w psychoterapii indywidualnej, najczęściej korzysta się ze spotkań raz w tygodniu (niektórzy psychoterapeuci sugerują inną częstotliwość spotkań, na przykład dwa razy w tygodniu) – przez dłuższy czas (miesiące, lata). Biorąc więc pod uwagę hipotetyczną cenę 140 zł za sesję oraz, powiedzmy – 4 sesje w miesiącu, tworzy się wydatek w postaci 560 zł miesięcznie.

Do tego doliczyć trzeba czas potrzebny, aby dojechać do gabinetu i ten poświęcony na odbycie spotkania. Nie mówiąc już zbyt wiele o wkładzie w formie psychologicznego zaangażowania – bo to już zupełnie inny (i także rozległy) temat.

Rosną ceny usług

Nie można nie zauważyć, że w ostatnim czasie obserwujemy jednocześnie wzrost zapotrzebowania na usługi psychoterapeutów (wcześniej wymienione kryzysy odbijają się na nas także emocjonalnie), ale również tendencję do podnoszenia się cen usług psychoterapeutycznych. Ma związek z ogólnym wzrostem cen dóbr i usług na rynku – równolegle podnoszą się bowiem koszty, które musi ponieść psychoterapeuta, by móc świadczyć swoją pracę. Jakie to koszty?

Pomijając te wynikające z przepisów prawa (podatki, koszty obowiązkowych składek na ubezpieczenia), dochodzą do tego najczęściej koszty wynajmu lub utrzymywania gabinetu, rachunków za ogrzewanie i prąd w miejscu pracy, koszty dojazdów do pracy, szkolenia się zawodowego, psychoterapii własnej czy superwizji. Psychoterapeutów, podobnie jak wszystkich, dotyczą również oczywiście wzrastające koszty życia.

Aby więc utrzymać prowadzoną przez siebie działalność i zarobić na utrzymanie (bo jest to przecież rodzaj pracy zawodowej), psychoterapeuci mają do wyboru – podnosić stawki lub obniżyć jakość usług (na przykład poprzez ograniczenie kształcenia czy przyjęcie większej ilości pacjentów, kosztem własnego rozwoju, czy możliwości pełnego skupienia się na pacjencie). Ponieważ jednak to drugie rozwiązanie byłoby nieetyczne (każdy pacjent zasługuje na kompetentnego i skupionego terapeutę), trend zmierza najczęściej ku wzrostowi cen, co też możemy ostatnio zaobserwować.

Widzimy więc wyraźnie: psychoterapia kosztuje. Naturalnym jest więc, że osoby rozważające rozpoczęcie własnej psychoterapii lub będące lub w takim procesie, mogą rozważać – czy warto ponosić ten koszt?

Za co płacimy? W co inwestujemy?

Jeżeli analizujemy koszty, warto zwrócić jednocześnie uwagę, co w zamian za włożone nakłady możemy uzyskać.   W imię czego angażujemy nasze pieniądze, czas i wysiłek?

Mówiąc inaczej – jakie korzyści możemy odnieść z psychoterapii?

Badania naukowe pokazują, że psychoterapia wpływa nie tylko na poprawę kondycji psychicznej, ale także pośrednio zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób somatycznych (cielesnych, fizycznych).

Może zaciekawić również fakt, że pieniądze włożone w proces psychoterapeutyczny mają dużą szansę zwrócić się w perspektywie długoterminowej. Jak to możliwe?

Na co wpływa psychoterapia?

Jak wspomnieliśmy, psychoterapia to leczenie za pomocą technik psychologicznych.

Wiele osób zgłasza się do terapii po to, aby poradzić sobie z określonym problemem, takim jak kryzys życiowy, żałoba, nałóg, trudność w budowaniu związków, fobie, depresja, zaburzenia odżywiania, stany lękowe czy poczucie osamotnienia.

W procesie psychoterapeutycznym możemy nauczyć się lepiej rozumieć siebie i własne funkcjonowanie, efektywniej radzić sobie z trudnymi emocjami czy zacząć budować bardziej satysfakcjonujące relacje z innymi. To wszystko to jednak tylko przykłady, ponieważ cele psychoterapii zawsze ustala się indywidualnie w rozmowie pomiędzy psychoterapeutą a pacjentem (klientem), w zależności od zgłaszanych przez konkretną osobę problemów i potrzeb.

Można jednak powiedzieć ogólnie, że prawidłowo przeprowadzona psychoterapia, w perspektywie długofalowej wspiera zdrowie psychiczne oraz wewnętrzny, subiektywny dobrostan (mówimy, że w perspektywie długofalowej, gdyż jest to proces, który zawsze wymaga czasu).

Jeśli natomiast znajdujemy się w ogólnym dobrostanie, możemy lepiej funkcjonować w codzienności – być bardziej kreatywni i wydajni w pracy, budować więcej wspierających relacji, lepiej radzić sobie z kryzysami i skuteczniej rozwiązywać problemy. . .

Czy jednak ten proces działa tylko na psychikę – emocje, relacje, nastawienie do życia, samopoczucie? Czy może dawać nam coś jeszcze?

grafika wektorowa - podlewanie kwiatów w głowie

Psychoterapia a całościowy stan zdrowia

Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zdrowie jest stanem “pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego – a nie tylko brakiem obiektywnie istniejącej choroby czy niepełnosprawności” www.who.int/en/

Ta definicja podkreśla znaczenie wszystkich trzech obszarów zdrowia (fizycznego, psychicznego i społecznego) jako istotnych dla budowania pełnego dobrostanu. Warto zauważyć też, że te obszary (ciało, psychika, relacje) wpływają na siebie wzajemnie – szczególnie ważny w tym temacie jest dla nas wpływ stanu psychicznego na zdrowie fizyczne.

Być może nie każdy słyszał o dolegliwościach psychosomatycznych – napisaliśmy o nich więcej w naszym artykule pt. Między ciałem a psychiką – choroby psychosomatyczne.

Ujmując rzecz w skrócie, dolegliwości psychosomatyczne to takie, które ujawniają się w ciele, ale w mechanizmie ich powstania biorą udział czynniki psychologiczne. Zwykle nie zastanawiamy się nad tym, ale większość z nas doświadcza ich przynajmniej w drobnym stopniu.

Ból głowy przed ważnym wystąpieniem? Biegunka lub ból brzucha, pocenie się, suchość w ustach pod wpływem stresu? Bezsenność?

Większość z nas zna takie i podobne historie z własnego lub czyjegoś doświadczenia. To są epizodyczne objawy, jednak zły stan psychiczny w perspektywie długofalowej może przyczyniać się do rozwoju wielu chorób. Dolegliwości powstające na bazie czynników psychologicznych mogą dotyczyć właściwie każdego narządu czy części ciała. Najczęściej wymieniane choroby psychosomatyczne zebrane zostały w zbiór nazywany chicagowską siódemką (w literaturze anglojęzycznej Holy Seven Psychosomatic Diseases) i zaliczamy do nich:

  • nadciśnienie tętnicze,
  • choroba wrzodowa żołądka,
  • astma oskrzelowa,
  • reumatoidalne zapalenie stawów,
  • zapalne choroby jelita grubego,
  • atopowe zapalenie skóry,
  • nadczynność tarczycy.

Oprócz tych przewlekłych chorób, warto zauważyć, że wysoki poziom hormonu stresu (kortyzolu) przyczynia się do osłabienia odporności organizmu na infekcje, co (podobnie jak powyższe choroby), może powodować mnożące się, dodatkowe wydatki na leczenie oraz większą ilość absencji w pracy.

Psychoterapia a pieniądze

W ten sposób płynnie przeszliśmy od psychiki i ciała do… pieniędzy. Wiemy już, że psychoterapia kosztuje. Ale ile kosztuje nas zły stan psychiczny oraz dodatkowo wynikające z niego schorzenia fizyczne?

Według badań prowadzonych przez naukowców z Centre for Addiction and Mental Health (CAMH) w Toronto, osoby zmagające się z depresją doznają nie tylko cierpienia o charakterze emocjonalnym, ale pogorszeniu ulega także ich funkcjonowanie poznawcze (intelektualne). W procesie badawczym wykazano, że osoby, które skorzystały z psychoterapii w celu leczenia depresji uzyskały 2, 5 razy większe szanse, aby być funkcjonować wydajnie (produktywnie) w stosunku do osób, które nie poddały się terapii.

Jest to bezpośredni przykład na to, jak stan psychiczny może wpływać na życie zawodowe i sytuację ekonomiczną – trudno jest zarabiać pieniądze i odnosić sukcesy w pracy, gdy doznajemy psychicznego cierpienia, osłabienia, zniechęcenia, poczucia bezsensu czy niskiej samooceny.

wzrost pieniędzy

Psychoterapia może pomóc więc realizować cele i zapobiegać problemom (także ekonomicznym), które mogą wyniknąć ze złej kondycji psychicznej. Dowiedziono bowiem również, że problemy psychiczne mogą prowadzić nie tylko do spadku wydajności w pracy, ale także wprost – do problemów finansowych.

Według danych GUS (Głównego Urzędu Statystycznego) z 9 sierpnia 2022 w roku, przeciętne wynagrodzenie w Polsce w drugim kwartale 2022 roku wyniosło 6156 zł brutto (4527 zł netto – “na rękę” w przypadku umowy o pracę). Załóżmy więc na przykład, że osoba zmagająca się z depresją nie mogła wykonywać swojej pracy i utraciła zatrudnienie na okres 3 miesięcy. Musi liczyć się wówczas z utratą dochodu w postaci 18 468 zł brutto (13 581 zł netto). Warto wziąć pod uwagę, że sytuacja utraty pracy lub konieczności przebywania na niepłatnym zwolnieniu może generować dodatkowe problemy – problemy z znalezieniu następnego zatrudnienia, stres wynikający z niestabilnej sytuacji bytowej, zadłużenia itp.

Dokonując prostych obliczeń zauważymy, że wspomniana, potencjalnie utracona przez 3 miesiące suma pieniędzy pokryłaby ”z górką” koszty dwóch lat regularnej psychoterapii (zakładając umownie cenę 140 zł za sesję i 4 spotkania w miesiącu).

Sięgaj po pomoc

Jeśli uważasz, że możesz potrzebować pomocy specjalisty i rozważasz skorzystanie z konsultacji lub psychoterapii, możesz skontaktować się z jednym z naszych specjalistów – informacje na ich temat znajdziesz na naszej stronie w zakładce Nasz zespół.

Literatura:

  • Chapman A. H., Leczenie zaburzeń emocjonalnych, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.
  • Centralny Instytut Ochrony Pracy, Jak osoby z depresją funkcjonują w pracy? https://m. ciop. pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/mobi?_nfpb=true&_pageLabel=P39200118761482245057910&html_tresc_root_id=300010685&html_tresc_id=300010677&html_klucz=300004753&html_klucz_spis=%20/
  • Dewa CS, Loong D, Bonato S, Thanh NX, Jacobs P. Jak wypalenie wpływa na produktywność lekarza? Systematyczny przegląd literatury. BMC Health Serv Res. 2014 Jul 28;14:325. doi: 10. 1186/1472-6963-14-325. PMID: 25066375; PMCID: PMC4119057.
  • Dewa CS, Loong D, Bonato S. Wyniki pracy absencji chorobowej związanej z zaburzeniami psychicznymi: systematyczny przegląd literatury. BMJ Open. 2014 Jul 14;4(7):e005533. doi: 10. 1136/bmjopen-2014-005533. Identyfikator PMID: 25023133; PMCID: PMC4120435.
  • Dewa CS, Loong D, Bonato S, Hees H. Wskaźniki zapadalności na brak choroby związane z zaburzeniami psychicznymi: systematyczny przegląd literatury. BMC Zdrowie publiczne. 2014 Feb 26;14:205. doi: 10. 1186/1471-2458-14-205. PMID: 24571641; PMCID: PMC3939632.
  • Tylka J., Psychosomatyka, UKSW, 2000.
  • Lazar S. G., The cost-effectiveness of psychotherapy for the major psychiatric diagnoses, „Psychodynamic Psychiatry”, 42 (3), 2014, s. 423–457.
  • Strickland B., The Gale Encyclopedia of Psychology 2nd edition, Gale Group, 2001
  • Narodowy Bank Polski https://www. nbp. pl/home. aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2022/bazowaii2022. html#:~:text=Narodowy%20Bank%20Polski%20opublikowa%C5%82%2016, %2C%20wobec%208%2C9%20proc.
  • https://stat. gov. pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/#:~:text=Obwieszczenie%20w%20sprawie%20przeci%C4%99tnego%20miesi%C4%99cznego, w%20trzecim%20kwartale%202022%20roku&text=Przeci%C4%99tne%20miesi%C4%99czne%20wynagrodzenie%20w%20sektorze, wynios%C5%82o%206736%2C60%20z%C5%82.

Autor: Agata Przybylska

Agata Przybylskaabsolwentka psychologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza oraz dietetyki na Akademii Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego.

Główne zainteresowania:
psychologia kliniczna, psychodietetyka, psychologia osiągania celów, zaburzenia odżywiania.