Choroba bliskiej osoby zawsze jest czymś zaskakującym, nieoczekiwanym, nowym i trudnym. Bo dlaczego ten człowiek zachorował? Co było nie tak? Czyja to wina? Kto ponosi odpowiedzialność? Czy to da się wyleczyć? Jakie są prognozy? Komu można o tym powiedzieć? Jak rozmawiać z bliskim, aby jego stan się polepszył? Jak go wspierać? Jak dalej będzie wyglądało jego życie? Czy może założyć własną rodzinę? Kiedy może wrócić do pracy? I wreszcie: A co ze mną? Z moimi emocjami? Ja jako opiekun też przecież jestem ważny? Jakie są granice tego wspierania? Wiele odpowiedzi na te pytania opiekunowie mogą znaleźć uczestnicząc w zajęciach psychoedukacyjnych dla rodzin.
Co to jest psychoedukacja?
Spośród wielu form poszukiwania rozwiązania szczególnie polecana jest psychoedukacja dla rodzin osób cierpiących na zaburzenia psychiczne. Pierwszym celem takich spotkań jest zdobycie wiedzy, wymiana informacji na temat instytucji wspierających, organizacji wspierających zatrudnienie, procedur starania się o rentę czy o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Jest to przystępna forma dla osób, które nie korzystają z Internetu, nie mają dostępu do fachowej literatury lub nie zdążyły jeszcze się zorientować w nowej sytuacji. Radzenia sobie nie tylko w znaczeniu posiadania i nabywania nowej wiedzy, ale również radzenia sobie z własnymi przeżyciami na różnych etapach rehabilitacji bliskiej osoby. Trzeba zastanowić się, co dalej, jak zabezpieczyć bliskiego na przyszłość, jak umożliwić mu rozwój, do jakich instytucji się zwrócić i czego oczekiwać.
Najczęściej spotykane problemy w opiece nad bliskim
Do najczęstszych problemów należą: brak akceptacji choroby, rezygnacja z leczenia, niska motywacja do zmiany, brak wiary we własne umiejętności i możliwości, niskie umiejętności społeczne, nasilenie objawów pozytywnych, negatywnych i wycofanie z życia społecznego, problem z poszukiwaniem pracy i utrzymaniem zatrudnienia czy w końcu brak umiejętności radzenia sobie z codziennymi obowiązkami domowymi. Oczywiście są ty tylko niektóre trudności. Nierzadko są to również osoby bardzo zadłużone i wymagają pomocy prawnej.
Kto powinien chodzić na psychoedukację?
Dla kogo jest psychoedukacja? Dla każdego, kto chce pogłębić swoją wiedzę na temat wspierania osób z zaburzeniami psychicznymi. Mam na myśli osoby, które w swoim codziennym życiu, też zawodowym stanowią ich najbliższe otoczenie. Mogą to być rodziny, sąsiedzi, przyjaciele, koledzy z pracy, opiekunowie, wolontariusze. Główną siłą w tych działaniach jest grupa, która jest nastawiona na wspólny cel, pomimo iż każdy przychodzi z własnymi pytaniami. Warto również skorzystać z porady indywidualnej psychologa, szczególnie, gdy omawiany problem jest krępujący lub wymaga więcej czasu na omówienie. A także, gdy bliscy potrzebują bardzo konkretnych informacji, przychodzą z gotowymi pytaniami, a cel, który chcą osiągnąć jest sprecyzowany. Warto również skonsultować się ze specjalistą, gdy nie wiadomo, co począć dalej w nowej sytuacji.